Kế số 25: Thâu Lương Hoán Trụ
Câu chuyện 25.1 Biến cột bằng gỗ Long đàn quý giá thành xà
Thuở xưa, có một người thợ mộc nghèo khó. Để làm được những sản phẩm quý, người thợ mộc thường tự mình vào rừng sâu để chọn và tìm ra những cây gỗ quý. Trong một lần đi rừng, người thợ mộc may mắn tìm được một cây gỗ rất quý, có tên là Long đàn. Người ta truyền tụng nhau rằng, ai có cây gỗ quý này làm nhà thì cả gia tộc của chủ nhà sẽ ăn nên làm ra, phát tài phát lộc và đời đời sung túc.
Người thợ mộc hạ cây Long đàn về và với tay nghề của mình, ông đã dùng cây gỗ quý này làm cây cột cái cho ngôi nhà của mình với những đường chạm trổ tinh xảo. Quả như lời truyền tụng, kể từ đó gia đình người thợ mộc ăn nên làm ra và trở nên sung túc.
Tin đồn về cây gỗ quý đến tai viên quan ở địa phương. Vốn là kẻ tham ác, không muốn ai hơn mình, viên quan sai đám nha lại đến nhà người thợ mộc ra lênh phải mau mau nộp cây cột quý cho nhà quan.
Biết không thể trái lệnh viên quant ham ác này, người thợ mộc chỉ còn cách xin thư thả ít hôm để thu xếp rồi sẽ đem nộp cây cột quý. Đó cũng là thời gian để người thợ mộc tính cách đối phó.
Người thợ mộc bèn vào rừng tìm một cây gỗ đem về chế tác y hệt cây cột gỗ Long đàn và lắp vào đúng chỗ; còn cây cột gỗ quý thì ông cũng bí mật đẽo gọt lại thành một cây xà gác lên nóc nhà của mình. Mọi việc đều diễn ra kín đáo, người ngoài không hề hay biết.
Đúng hẹn, viên quan tham ác đích thân cùng đám sai nha đến lấy cây cột quý. Đến nơi thấy ngôi nhà và cây cột quý vẫn không suy suyễn, viên quan lập tức ra lệnh cho đám sai nha xông vào tháo dỡ chiếc cột mà y ngỡ rằng đấy chính là cây cột được làm bằng gỗ Long đàn quý giá. Thấy người thợ mộc và gia đình van xin đừng lấy cây cột quý của mình, viên quan tham ác càng tin là mình đã sở hữu cây cột quý nhất đời.
Thế rồi người ta thấy người thợ mộc sau khi sửa sang lại ngôi nhà của mình vẫn không ngừng ăn nên làm ra, cuộc sống lại càng trở nên sung túc vì cây Long đàn thần kỳ vẫn nằm trong ngôi nhà của mình. Còn viên quan tham ác kia rồi cũng đến ngày thất cơ lỡ vận vì trong nhà của y chỉ là cây cột giả.
Lời bình: Người thợ mộc khôn ngoan đã thay chiếc cột chính bằng gỗ Long đàn bằng một cây gỗ khác ít quý giá hơn ( đổi cột ), và biến cây gỗ Long đàn cũ lại được biết thành cái xà gác lên mái nhà ( biến thành xà ) để tiếp tục hưởng được lộc cây gỗ Long đàn mang lại.
Trích lục sách TAM THẬP LỤC KẾ - Ts ĐINH TOÀN TRUNG